Βιταμίνες και Συμπληρώματα

Χρειάζονται τα πτηνά συμπληρώματα με βιταμίνες και μέταλλα;

Ιστορικά, τα πουλιά που ζουν σε αιχμαλωσία τρέφονται συνήθως με σπόρους. Οι σπόροι περιέχουν πολύ λίγες βιταμίνες και μέταλλα. Παραδείγματος χάριν, σε ένα τυπικό μείγμα σπόρων το ασβέστιο είναι 0,09%, η βιταμίνη D3 είναι 0,0 ICU/kl, η βιταμίνη Α είναι 0,0 IU/kl, και η ριβοφλαβίνη είναι 2mg/kg. Έτσι, παρέχονται συμπληρώματα βιταμινών, μετάλλων, κόκαλο σουπιάς ή ασβεστούχα άμμο. Πολλοί άνθρωποι ταΐζουν τα πουλιά τους με αυτόν τον τρόπο. Κατ’ αρχάς, θα επιθυμούσα να συζητήσω αυτήν την στρατηγική και τις προκλήσεις της.


Τα μίγματα σπόρων είναι σίγουρα ανεπαρκή σε βιταμίνες και μέταλλα για την ανάπτυξη νεοσσών, και την αναπαραγωγή. Είναι επίσης ανεπαρκή για την συντήρηση ενήλικων πουλιών μακροπρόθεσμα. Τελικά, τα πουλιά που δεν τους παρέχονται διατροφικά συμπληρώματα, αναπτύσσουν συνήθως φτωχό φτέρωμα, λεπιοειδές δέρμα, ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα. Εάν πρόκειται να ταΐσετε με μείγμα σπόρων, πρέπει να χορηγείτε ταυτόχρονα συμπλήρωμα βιταμινών και τουλάχιστον ασβέστιο από τα ιχνοστοιχεία. Προσωπικά, πιστεύω ότι οι περισσότερες εμπορικές μάρκες πολυβιταμινών για πουλιά είναι καλές: Prime, Nekton S, Avitrol, Petamine,
κ.λπ…

Οι βιταμίνες είναι διάφορες οργανικές ουσίες που δρουν στον οργανισμό όλων των
ζώων και των ανθρώπων. Οι βιταμίνες είναι πολύ διαφορετικές η μια από την άλλη
και επιδρούν στους οργανισμούς σε πολύ μικρές ποσότητες. Η έλλειψη μιας
βιταμίνης από την καθημερινή τροφή προκαλεί στους οργανισμούς σοβαρά
προβλήματα υγείας τα οποία ονομάζονται αβιταμίνωση. Η κάθε βιταμίνη αντιστοιχεί
σε μια διαφορετική ανάγκη ενός οργανισμού και υπάρχουν τόσες αβιταμινώσεις όσες
βιταμίνες.Υπάρχουν δύο τρόποι για να καθορίσουμε την απαραίτητη δόση μιας βιταμίνης για
ένα οργανισμό. Ο ένας είναι να υπολογίσουμε την απαραίτητη δόση ώστε ο
οργανισμός να μην πάθει αβιταμίνωση και ο άλλος είναι να αυξήσουμε τη δόση ώστε
να δούμε μια σημαντική καλυτέρευση του βάρους της ανάπτυξης και γενικά της
υγείας του ζώου μέχρι το σημείο που δεν υπάρχει πια καμία επιπλέον καλυτέρευση. Η
δόση αυτή είναι η ιδεώδης για τον συγκεκριμένο οργανισμό. Στα πουλιά δεν έχουν
γίνει ακριβείς μελέτες για τον προορισμό των αναγκών τους σε βιταμίνες. Στα
καναρίνια και τα άλλα πουλιά συντροφιάς υπολογίζουμε τις ανάγκες τους ανάλογα με
το βάρος τους παίρνοντας και κάποιο περιθώριο ασφαλείας. Η υπερβιταμίνωση που
είναι πολύ τοξική, συμβαίνει σπάνια στα καναρίνια και θα χρειαζόταν ποσότητα
βιταμίνης πολύ μεγάλη για να εμφανιστεί, πράγμα πρακτικώς πολύ σπάνιο. Η πιο
συχνή περίπτωση υπερβιταμίνωσης ( βιταμίνης Α ) είναι η συμπτωματική
πτερρόροια. Πάντως, είναι εύκολο να αποφύγουμε κάθε πρόβλημα αβιταμίνωσης και
υπερβιταμίνωσης δίνοντας στα καναρίνια μας μια ποικίλη τροφή ( μίγμα από
σπόρους, φρούτα, χορταρικά ,αυγό, έτοιμες αυγοτροφές ) και προσθέτοντας τακτικά
μικρές δόσεις πολυβιταμινών που κυκλοφορούν στο εμπόριο ανάλογα με τις ανάγκες
τις εποχής ( ζευγαρώματα, ανάπτυξη των νέων, πτερρόροια, διαγωνισμοί ).
Βιταμίνη Α :H βιταμίνη Α ( καροτίνη στα φυτά ) είναι μια σημαντική βιταμίνη που
επιδρά στην ανάπτυξη των πουλιών, στον θυρεοειδή, στις ωοθήκες, στα αυγά, στα
έμβρυα καθώς και στην κόρη των οφθαλμών. Η έλλειψη της προκαλεί διαταραχές
στα αναπνευστικά όργανα, στα νεφρά και στα μάτια. Επίσης η έλλειψή της προκαλεί
μείωση της άμυνας του οργανισμού εναντίων των μικροβίων με αποτέλεσμα τα
πουλιά να προσβάλλονται από διάφορες αρρώστιες. Οι πηγές της βιταμίνης Α είναι
και τα ιχθυέλαια, το γάλα, ο κρόκος του αυγού. Επίσης, καροτίνη υπάρχει στις
σαλάτες και στα καρότα. Η καροτίνη μετατρέπεται σε βιταμίνη Α μέσα στο έντερο
των πουλιών, αν αυτό είναι υγιές. Στο εμπόριο βρίσκουμε βιταμίνη Α υπό δύο μορφές
: συμπυκνωμένων υγρών και υδροδιαλυομένων πουδρών. Όταν βάζουμε στο νερό
των πουλιών μας βιταμίνη Α, πρέπει να το αλλάζουμε κάθε 24 ώρες γιατί η βιταμίνη
Α οξειδώνεται πολύ γρήγορα από τον αέρα και το φως.
Βιταμίνη D :Υπάρχουν πολλές βιταμίνες D και τα πουλιά δεν τις χρειάζονται εκτός
από την D3 που συντίθεται από την ακτινοβολία του ήλιου και που έχει
αντιραχητικές ιδιότητες. Οι βασικότερες πηγές είναι το μουρουνόλαδο, τα ψάρια, το
γάλα και ο κρόκος του αυγού. Η έλλειψή της προκαλεί ραχιτισμό, καθυστέρηση της
σκλήρυνσης των οστών, και υπογεννητικότητα. Αυτό όμως συμβαίνει σπάνια στα
πουλιά αν υπάρχει έστω και λίγος ήλιος καθώς και λίγο αυγό ή αυγοτροφή για τα
πουλιά συντροφιάς. Από την άλλη μεριά όμως με τη βιταμίνη D γίνεται να έχουμε
μία από τις σπάνιες περιπτώσεις υπερβιταμίνωσης.
Βιταμίνη Ε :H βιταμίνη Ε είναι η βιταμίνη της αναπαραγωγής. Βρίσκεται στις
σαλάτες και τους φυτρωμένους σπόρους καθώς και στο γάλα και στον κρόκο του
αυγού. Η έλλειψή της προκαλεί στειρότητα των αρσενικών, μείωση της
αναπαραγωγικής ικανότητας στις θηλυκές, πολλά άσπορα αυγά και τέλος προκαλεί
μεγάλη θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στο αυγό.
Βιταμίνη Κ :H βιταμίνη Κ αυξάνει την ταχύτητα πήξεως του αίματος και παράγεται
από το έντερο των πουλιών. Την βρίσκουμε επίσης στα φρούτα και τις σαλάτες. Η
έλλειψή της προκαλεί αιμορραγία καθώς και ακατάστατη αιμορραγία σε περίπτωση
δερματικής πληγής, αλλά αυτή η αβιταμίνωση είναι πρακτικώς αδύνατη στα πουλιά
που τρώνε έστω και λίγη σαλάτα ή φρούτα.
Βιταμίνες της ομάδας Β :Όλες οι βιταμίνες αυτής της ομάδος, εκτός της Β12, έχουν
το κοινό σημείο να βρίσκονται στην μαγιά της μπύρας.
Β1 ή thiamine : Η έλλειψή της προκαλεί νευρικά προβλήματα ( beri – beri ). Tα
πουλιά είναι πολύ ευαίσθητα στην έλλειψή της αλλά είναι άφθονη στην επιφάνεια
των σπόρων και έτσι δεν υπάρχει πρόβλημα.
Β2 ή riboflavine : Η έλλειψή της προκαλεί επίσης νευρικά προβλήματα με σύσφιξη
των δακτύλων των νεαρών πουλιών και άλλα προβλήματα στα πόδια τους καθώς και
θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στο αυγό. Βρίσκεται στους σπόρους, στο γάλα, στον
κρόκο του αυγού, στο κρέας και στα ψάρια.
Β3 ή niacine ή βιταμίνη PP : Την βρίσκουμε στα δημητριακά, το κρέας και τα
ψάρια αλλά τα πουλιά την συνθέτουν και μόνα τους. Η έλλειψή της προκαλεί
καθυστέρηση στην ανάπτυξη των νέων καθώς και ελαττώματα στα φτερά των
πουλιών.
Β5 : H έλλειψή της προκαλεί πτώση των φτερών καθώς και προβλήματα (πληγές και
κάπαλα) στα πόδια, στις βλεφαρίδες και στην άκρη του ράμφους. Την βρίσκουμε στο
τριφύλλι και στις σαλάτες.
Β6 : Την βρίσκουμε στους φυτρωμένους σπόρους, στις σαλάτες, τα φρούτα και το
κρέας. Η έλλειψή της προκαλεί επίσης προβλήματα στις βλεφαρίδες, στα μάτια και
στην άκρη του ράμφους.
Φολικό οξύ :Σημαντική βιταμίνη για την αναπαραγωγή των καναρινιών. Η έλλειψή
της προκαλεί θνησιμότητα των εμβρύων στο αυγό καθώς και των νεογέννητων
πουλιών τις πρώτες μέρες μετά την εκκόλαψη. Απαραίτητες την εποχή της
αναπαραγωγής, εξουδετερώνονται από τις σουλφαμίδες και για αυτό είναι καλύτερα
να μην χρησιμοποιούμε τις τελευταίες αυτήν την εποχή. Την βρίσκουμε στο συκώτι,
στις σαλάτες, στα διάφορα χόρτα και το κρέας.
Βιοτίνη : Υπάρχει στο κρέας και το ψάρι καθώς και στην μαγιά. Τα μικρόβια των
εντέρων την παράγουν, αλλά η θεραπεία με αντιβιοτικά την διακόπτει. Το άσπρο του
αυγού την εξουδετερώνει. Η έλλειψή της προκαλεί τα ίδια προβλήματα με αυτά της
Β5, θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στ’ αυγά καθώς και ατέλειες στα νεογέννητα
πουλάκια.
Β12 : Είναι απαραίτητη στην εκκόλαψη των αυγών και την ανάπτυξη των νεαρών
πουλιών και δρα κατά της αναιμίας. Υπάρχει στο κρέας και το ψάρι καθώς και στα
αυγά. Πολλοί νομίζουν ότι είναι ένα θαυματουργό προϊόν αλλά κάνουν λάθος, είναι
μια βιταμίνη όπως όλες οι άλλες.
Βιταμίνη C : Τη βρίσκουμε στα φρούτα και τα χορταρκά. Τα υγιή καναρίνια δεν τη
χρειάζονται. Όμως πιστεύουμε ότι τους κάνει καλό σε περίπτωση ασθένειας και
βοηθάει στην αντιμετώπιση των ασθενειών γενικά.
Ψευτoβιταμίνες :
Bιταμίνη Β4 : Ουσία που τη βρίσκουμε στη μαγιά και βοηθάει στην ανάπτυξη των
νέων πουλιών.
Βιταμίνη P : Ουσία που δρα στην κυκλοφορία του αίματος και στο δέρμα.
Χολίνη : Βασική ουσία απαραίτητη στην αφομοίωση των λιπαρών ουσιών και στην
αποθήκευση της βιταμίνης Α στο συκώτι. Η έλλειψή της καθυστερεί την ανάπτυξη
των νεαρών πουλιών.

 Οι «λιχουδιές» τις οποίες μπορούμε να προσφέρουμε αλλά με μέτρο στα καναρίνια μας, είναι κάποια από τα αγριόχορτα, φυτά, λαχανικά και φρούτα που μας προσφέρει απλόχερα η φύση, τα οποία εκτός από «λιχουδιές» είναι και μια φυσική πηγή βιταμινών που συμβάλλουν στην σωστή διατροφή και υγεία των μικρών φτερωτών μας φίλων.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνουμε στην συλλογή και προετοιμασία αυτών των «λιχουδιών» πριν τα δώσουμε στα πουλιά μας, όπως το καλό πλύσιμο, να αποφεύγουμε το μάζεμα των χορταρικών ή των φρούτων τα οποία είναι ραντισμένα ή πολύ κοντά σε δρόμους, γιατί αλλιώς ο κίνδυνος δηλητηρίασης των πουλιών είναι μεγάλος.
Κάποιες από τις «λιχουδιές» της φύσης που προτιμούν τα καναρίνια μου, τις αναφέρω παρακάτω.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ:Πικραλίδα ή Αγριοράδικο ή Ταραξάκο
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Είναι αγριόχορτο πλούσιο σε κάλιο καθώς επίσης και ένα αποτελεσματικό τονωτικό του συκωτιού και του πεπτικού συστήματος.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ:Ζοχός ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Είναι αγριόχορτο, οι σπόροι του οποίου είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνες, σίδηρο, ασβέστιο, ασκορβικό οξύ και νιασίνη.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ:Τσουκνίδα ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Είναι ένα φυτό γεμάτο με πολύτιμες ιδιότητες όπως, περιεκτικότητα σε βιταμίνες Α, Β και C, σίδηρο και άλλα μέταλλα. Είναι ευεργετικό για το αίμα, λόγω των πλούσιων συστατικών του σε σίδηρο, ασβέστιο, κάλιο, νάτριο, κ.α.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ:Γλυστρίδα
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Είναι ένα φυτό με πολλές βιταμίνες, θεωρείται μια πολύ καλή πηγή Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, καθώς και βιταμίνης C, D, E και σιδήρου.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ:Καρότο ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Είναι και αυτό ένα από τα φυτά με μεγάλη αφθονία σε θρεπτικές ουσίες. Είναι η καλύτερη φυσική πηγή βιταμίνης Α, επίσης περιέχει μέταλλα όπως, ασβέστιο, φώσφορο και μαγνήσιο αλλά είναι επίσης και μια καλή φυσική πηγή της βιταμίνης Ε.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ:Μήλο
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Φρούτο ιδιαίτερα περιεκτικό σε θρεπτικά στοιχεία και οφέλη για την υγεία, καθώς περιέχει φυτικές ίνες, βιταμίνη C, αντιοξειδωτικά και μέταλλα. Είναι «λιχουδιά» που αρέσει πολύ στα καναρίνια.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ:Μπρόκολο ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Είναι ένα από τα πολύτιμα λαχανικά και μια «λιχουδιά» που την προτιμούν τα καναρίνια, καθώς είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, φολικό οξύ, βιταμίνη Β1, Α, Β καροτίνη, σίδηρο, μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο, ιχνοστοιχεία, ενώ αποτελεί κύρια πηγή κυτταρινών.